Çay Alman Mı? (Deneysel Yazın)

Çayı severim. Hayat kurtarır. Bilirsiniz işte, kimi günler vardır sonsuz ihtimalsizliklerle dolu olduğunuz ki ansızın altdevirli normalliklerini üzerinize kusmaya meraklılar çıkagelir, işte o günlerin kurtarıcısıdır çay.

Kelimenin kökenine gelince Çince'dir. Çin'e coğrafi olarak yakın kültürlerde Mandarin Çincesi kökenli "çay, şay, çai" sözcük türevleriyle ağızlardayken, Avrupa kültürlerinde Amon Çinçesi kökenli "tea, tee, te" türevleriyle anılır.

İşte geçtiğimiz günlerde, bu iki farklı kökün çayı ele alış açısı karşı karşıya geldi. Alman bir Tarih öğrencisiyle oturmuş, konuşuyorduk. Söz konumuz Tarih olmakla beraber, biraz da ihtilafların artmasıyla, konu içtiğimiz çaya geldi. Kahve kültürüne alışkın kendileri, çay kültürüne de ısındığını, çayın tadını hele ince belli bardağımızla pek sevdiğini söyledi. Yalnız ona sorarsanız çayla ilgili bir eksik varmış Türkiye'de. Çay sudan sonra en çok içilen içecek iken, hiç çay çeşitlendirmesi olmaması (kahve kültürünü düşünün) ona mantıksız gelmiş. Eğer Türkiye çayını iyi pazarlamak dileğindeyse farklı ağız tatlarına uyan farklı çay türevlerini marka haline getirmeye bakmalıymış.

Ona öyle gelmiş. Ne bilsin çay bu kültürde eşit kalabilmiş son varlarımızdandır. Her çeşit insanla aynı mekanda içtiğimizdir. Çeşitsizliğiyle çeşitliliği oluşturandır. Hem bu kadar mı kahvece olacak ne varsa? Tür tür, çeşit çeşit, bölündükçe bölünmüş fakat asla tatmin edemeyen. Hep daha gösterişlisini/özelini tercih etme isteği uyandıran. Geçin bunları bir kalem. Havalı laflara tamah etmeyendir çay. Gelmesi için salt adı kafi olandır.

Ehillerce neçe bilinir şarabın hası restoranda değil, imece usulü doldurulmuş o kara poşettedir. Kadehte değil, beşi bir liraya gelen pet bardaktadır. Şükür, şarabın hası da pahada değil, dosttadır. Al işte, al çayın al şaraptan al kalır yanı mı olsun? Çayın hası da gönle güzel gelenle, gönle güzel yerde içilendir. Kah bulaşık suyu tadında da olur, olsun, o da bizlerin tadının kaçmamasına ödenen kefaret olsun. Mesele çayı satmakta değil ki mesele çayı bizce içmekte.